การก่อตั้งโรงเรียนตงฮั้วครั้งแรก

แวดวงชาวจีนเมืองนคร ชอบบอกพวกเราเสมอว่า
โรงเรียนจีนที่เมืองนครนั้น "ขุนบวรฯ ตาคุณหมอคือตนตั้ง"
แต่พวกเราก็ห่างมากจนยากจะต่อติด

วันนี้ #ท่านอาจารย์สมพุทธธุระเจน
ขรัวอาวุโสแห่งเมืองนครที่ทำมาสารพัดสิ่ง
แล้วอุทิศชีวิตระยะนี้ ด้วยการค้นคว้าว่าด้วยจดหมายเหตุแห่งเมืองนคร
ตามผมไปหา บอกว่าพบสิ่งนี้ที่น่าจะมีแต่หมอที่พอจะคิดอ่านทำอะไรได้

ว่าดวยการขอนุญาตตั้ง #โรงเรียงตงฮั้ว ของ #ขุนบวร กับ #นายตันกวางโต
เมื่อปี พ.ศ.๒๔๗๒ พอดีปีเกิดของน้าพา
ที่จำได้แต่ว่าตอนนั้น เป็นอาคารว่างและไม่ได้ใช้แล้ว
ต่อมาจึงรื้อแล้วสร้างใหม่ เป็นเรือนที่ลุงยุติอยู่
ก่อนทีแม่กับพ่อและพวกเราจะย้ายไปอยู่ในระยะต่อมา
ตรงที่มีสะพานเหล็ก และโรงเก็บหนังสือที่พวกเราชอบเข้าไปขลุกอ่านกันนั้นแหละ

ในเอกสารที่ได้มานั้น ระบุบอกว่าขอตั้งโดยขุนบวรฯ
กับนายตันกว่างโต หรือ #เฒ่าแก่เล่าตัน
#ต้นสกุลตันศรีสกุล เจ้าของโรงหนัง "#คิงส์หรือวิกล่าง"
ที่ทุกวันนี้เป็นลานว่างข้างธนาคารออมสินและสวนอาหารลานโพธิ์

ที่น่าสนใจอีกอย่างคือเรื่องกระบวนการขอตั้งและประกาศต่าง ๆ
เขียนกันอย่างนี้เองเท่านั้นหรือ ?

สำหรับแผนผังอาคารโรงเรียนนั้น น่าสนใจมาก
หากยังอยู่น่าจะสนุกกว่านี้นัก

เท่าที่รู้นั้น #โรงเรียนตงฮั้วแห่งเมืองนคร
ย้ายไปตั้งอยู่ที่หลัง #ศาลเจ้ากวนอู
อันเป็นสถานที่ตั้งของ #สมาคมพาณิชย์จีนนครศรีธรรมราช
ตั้งแต่เมื่อไหร่ไม่ทราบ
และก็ถูกปิดดำเนินการตั้งแต่เมื่อไหร่ ผมก็จำไม่ได้
(ที่มา : คุยกับหมอบัญชา)

สภาพโรงเรียนในปัจจุบัน

(บทความและภาพจากนพ.บัญชา พงษ์พานิช : คุยกับหมอบัญชา)

ต่อมาได้มีการจัดสร้างโรงเรียนจีนตงฮั้วขึ้นใหม่บริเวณด้านหลังของศาลเจ้ากวนอู
ถนนราชดำเนิน ปัจจุบันคือสมาคมพานิชย์จีน นครศรีธรรมราช